၁) ခရစ္စမတ်သည် ဘုရားသခင်၏သားတော် ယေရှုခရစ်ကို ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင်များဟု ယုံကြည်ကြသော ယေရှုခရစ်ဖွားမြင်ခြင်းကို ဂုဏ်ပြုသော ခရစ်ယာန်ပွဲတော်တစ်ခုဖြစ်သည်။ လူအများစုအတွက်၊ ရိုမန်ကက်သလစ်ချာ့ခ်ျသည် ယေရှု၏မွေးနေ့အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် နှစ်စဉ် ဒီဇင်ဘာ ၂၅ ရက်နေ့ကို ကျင်းပသည်။ သို့သော် အမှန်တကယ်တော့ ယေရှုမွေးဖွားမည့်ရက်အတိအကျကို မည်သူမျှမသိကြပါ။
၂) ခရစ်စမတ်နေ့ကို ခရစ်ယာန်တိုင်း မကျင်းပဘူးဆိုတာ သင်သိပါသလား။ ရုရှား၊ ယူကရိန်းနှင့် ရိုမေးနီးယားတို့ကဲ့သို့ သြသဒေါက်စ်ခရစ်ယာန်များ များပြားသောနိုင်ငံများတွင် ခရစ္စမတ်နေ့သည် ဇန်နဝါရီ ၇ ရက်တွင် ကျရောက်သည်။ အချို့သော ဂရိသြသဒေါက်ခရစ်ယာန်များသည် ခရစ္စမတ်ကို ဇန်နဝါရီ ၇ ရက်တွင်လည်း ကျင်းပကြသည်။
၃) ‘Christmas’ ဟူသောအမည်သည် ‘ခရစ်တော်၏အစုလိုက်အပြုံလိုက်’ ဟုအဓိပ္ပာယ်ရသော အင်္ဂလိပ်စကားဟောင်း Cristes maesse မှ ဆင်းသက်လာသည်။ ဒါပေမယ့် ‘ခရစ္စမတ်’ ကကော။ လူအများအပြားက ၎င်းသည် ယနေ့ခေတ် အတိုကောက်တစ်ခုမျှသာဟု ထင်ကြသော်လည်း အမှန်တကယ်တွင် ၎င်းသည် ၁၆ ရာစုမှ စတင်ခဲ့သည်။ ‘X’ သည် ဂရိအက္ခရာ ‘Chi’ ကို ကိုယ်စားပြုသည် – ခရစ်တော်အတွက် ဂရိစကားလုံး Χριστός ( ‘Christos’ ဟု အသံထွက်သည့် ပထမဆုံးအက္ခရာ) ဖြစ်သည်။
၄) ခရစ္စမတ်ကို လာပါ၊ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိလူများသည် ရွှင်မြူးဖွယ်ကောင်းသော ပျော်စရာမျိုးစုံကို နှစ်သက်ကြသည်။ ယူကေတွင် ယနေ့ကျွန်ုပ်တို့ကျင်းပသည့် ပွဲလမ်းသဘင် ဓလေ့အများအပြားမှာ ခရစ်စမတ်ကတ်များ၊ လက်ဆောင်ပေးခြင်းနှင့် ကိတ်မုန့်များကဲ့သို့သော ဗစ်တိုးရီးယားခေတ်တွင် ရိုးရာအစားအစာများအပြင် mince pies နှင့် ကြက်ဆင်ကင်ကဲ့သို့သော ရိုးရာအစားအစာများ။ ဗစ်တိုးရီးယားဘုရင်မကြီးနှင့် ခင်ပွန်းဖြစ်သူ မင်းသားအဲလ်ဘတ်တို့သည် ခရစ္စမတ်ပွဲတော်၏ ပရိတ်သတ်ကြီးဖြစ်သည်။
၅) ခရစ္စမတ်သစ်ပင်များသည် Victorian ဗြိတိန်တွင် ရေပန်းစားလာခဲ့သည်။ သို့သော် ယင်းတို့ကို ၁၆ ရာစု ဂျာမနီတွင် ပထမဆုံးတွေ့မြင်ရပြီး ခရစ္စမတ်ကာလတွင် လူများသည် ထင်းရှူးပင်များကို သစ်သီးများနှင့် အခွံမာသီးများဖြင့် အလှဆင်ကြပြီး နောက်ပိုင်းတွင် သကြားလုံးများ၊ စက္ကူပုံသဏ္ဍာန်များနှင့် ဖယောင်းတိုင်များကို အလှဆင်ကြသည်။ အံ့သြစရာကောင်းသည်မှာ၊ သမိုင်းပညာရှင်များက ဤပွဲတော်ဓလေ့၏ မူလအစမှာ အမြဲစိမ်းပင်များနှင့် ပန်းကုံးများကို ထာဝရအသက်၏သင်္ကေတအဖြစ် အသုံးပြုခဲ့ကြသော ရောမနှင့် ရှေးအီဂျစ်လူမျိုးများမှ ဆင်းသက်လာသည်ဟု ယူဆကြသည်။ အလို!
၆) ဒါကိုကြည့်ပါ – နော်ဝေးက Trafalgar ရင်ပြင်မှာ မီးရောင်တွေနဲ့ အလှဆင်ထားတဲ့ လှပတဲ့ အိမ်မှာ စိုက်ပျိုးထားတဲ့ ခရစ္စမတ်သစ်ပင်ကို လန်ဒန်ကို နှစ်စဉ် ပို့ပေးပါတယ်။ အမြင့် 20 မီတာမြင့်သော သစ်ပင်ကြီးသည် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း နော်ဝေနိုင်ငံမှ ယူကေပေးခဲ့သော အကူအညီအတွက် ကျေးဇူးတင်ကြောင်းပြောရန် လက်ဆောင်တစ်ခုဖြစ်သည်။ သစ်ပင်ကြီးတစ်ပင်ရဲ့ လက်ဆောင်တစ်ခုပါပဲ။
၇) မုတ်ဆိတ်မွေးကြီး၊ ပါးနီတောက်ပြောင်နေတဲ့ မုတ်ဆိတ်မွှေးကြီးနဲ့ ခရစ္စမတ်အကြောင်း မပြောနိုင်ဘူး… အဖေခရစ်စမတ်။ ဒါပေမယ့် သူက Santa Claus ဆိုတဲ့ နာမည်ကို ဘယ်လိုရခဲ့လဲ သိချင်ပါသလား။ ၎င်းသည် နယ်သာလန်ဘာသာစကား Sinterklaas မှဖြစ်ပြီး ဒတ်ခ်ျဘာသာစကားတွင် Saint Nicholas ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ စိန့်နီကိုးလပ်စ်သည် 4 ရာစုတွင်နေထိုင်ခဲ့သော ခရစ်ယာန်ဘုန်းတော်ကြီးတစ်ပါးဖြစ်သည် – ကြင်နာမှုနှင့်ရက်ရောမှုဖြင့်လူသိများသော၊ နောက်ပိုင်းတွင်သူသည်ကလေးများ၏နာယကသူတော်စင်ဖြစ်လာခဲ့သည်။
၈) သို့သော် Santa သည်တစ်ဦးတည်းသောခရစ်စမတ်ဇာတ်ကောင်မဟုတ်ပါ – ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင်အခြားများစွာရှိသည်။ ဥပမာအားဖြင့် အီတလီတွင်၊ La Befana ဟုခေါ်သော ကြင်နာသောစုန်းတစ်ကောင်သည် ကလေးများအား ကစားစရာများပေးဆောင်နေသော တံမြက်စည်းပေါ်၌ ပျံဝဲနေသည်ဟု ဆိုပါသည်။ ပြီးတော့ အိုက်စလန်မှာ ကလေးတွေက Yule Lads လို့ခေါ်တဲ့ မိုက်ရိုင်းတဲ့ မှင်စာ ၁၃ ကောင်အတွက် ပြတင်းပေါက်အောက်မှာ ဖိနပ်တွေ ထားခဲ့ကြတယ်။ ကလေးက နေကောင်းရင် ဖိနပ်ထဲမှာ သကြားလုံးတွေ တွေ့လိမ့်မယ်၊ ဒါပေမယ့် နေမကောင်းရင် Yule ကောင်လေးတွေက သူတို့ကို အာလူးပုပ်နဲ့ ထားခဲ့လိမ့်မယ်။
၉) ကျွန်တော်တို့အားလုံး Jingle Bells နဲ့ တွဲဆိုရတာကို နှစ်သက်ကြပေမယ့် သီချင်းထဲမှာ Christmas ဆိုတဲ့ စကားလုံးမပါတာကို သတိပြုမိဖူးပါသလား။ ဒါမှမဟုတ် ယေရှု ဒါမှမဟုတ် ဆန်တာ ကလော့စ်လား။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ၎င်းသည် မူလခရစ်စမတ်သီချင်းမဟုတ်သောကြောင့်ဖြစ်သည်။ တကယ်တော့၊ အမေရိကန်အားလပ်ရက်၊ Thanksgiving အတွက် One Horse Open Sleigh ဟုအမည်ပေးထားသော 1850 ခုနှစ်တွင် ရွှင်မြူးသောသီချင်းကို ရေးသားခဲ့သည်။
၁၀) အခု ခရစ္စမတ်မရှိရင် တွေးကြည့်ပါ။ တော်တော်ထူးဆန်းတယ်လို့ ခံစားရပါသလား။ ဝမ်းနည်းစရာလား? ယုံသည်ဖြစ်စေ၊ မယုံသည်ဖြစ်စေ ၁၆၄၄ ခုနှစ်တွင် ခရစ္စမတ်ပွဲတော်များကို အင်္ဂလန်တွင် တရားမဝင်ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး မကြာမီ အမေရိကရှိ အင်္ဂလိပ်ကိုလိုနီများတွင်လည်း ပါဝင်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် အစိုးရအဖွဲ့ဝင်များသည် ခရစ္စမတ်၏ ဘာသာရေးအဓိပ္ပာယ်ကို မေ့လျော့သွားသည်ဟု ခံစားခဲ့ရပြီး အားလပ်ရက်ပွဲတော်များကို ပိတ်ပင်ခဲ့သည်။ ခရစ္စမတ်ကို တရားဝင်အဖြစ်ပြန်မရောက်မချင်း လူအချို့က လျှို့ဝှက်ကျင်းပနေကြဆဲဖြစ်သည်… အနှစ် 20 နီးပါးကြာသည်။